ارزش صنعت جهانی بازیهای ویدئویی در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱۲۵٫۵ میلیارد دلار برآورد میشود که از این مقدار ۵۰ در صد آن متعلق به بازیهای تلفن همراه میباشد. با ابداع فناوریهای ماننده واقعیت افزوده(AR) و واقعیت مجازی(VR) بنظر میرسد این مقدار ۵۰ درصدی برای بازیهای تلفن همراه رشد بیشتری داشته باشد. بازیهای تلفن همراه تکامل قابل توجه و سریعی را در چند سال گذشته تجربه کردهاند. نوآوریهای جدید در این فضا بسیاری از محدودیتهایی (گرم شدن سخت افزار، کمبود فضای ذخیره سازی، محدودیتهای پردازش، مشکلات باتری، و بسیاری موارد دیگر) را که در صنعت توسعه نرم افزارهای موبایل پدیدار شده بود را پوشش داده است.
تمام این اعداد و پیشبینیها نشانگر ارزش سرمایهگذاری در بازیهای تلفن همراه است. بسیاری از شکرتهای نوپا در حال توسعه خود در این بخش بازیسازی هستند تا بتواند سهم بیشتری از این بازار کسب کنند. درحالی که روند بازار نشانگر پیشرفتهای مثبت در این بازار است، برای بسیاری ورود به این بخش به هیچ وجه آسان نیست. بخصوص برای آنهایی که زمینههای تکنیکی لازم برای غلبه بر جزئیات فنی توسعه بازیهای موبایل را دارا نمیباشند. از آنجایی که برسی تمام چالشهای مربوط به توسعه بازی موبایل در این نوشتار نمیگنجد ما به برسی یکی از اساسی ترین چالشهای آن، که انتخاب بهترین ابزار(tool) برای توسعه است میپردازیم که شامل معرفی ۵ عدد از بهترین این ابزارها است.
(UE4) Unreal Engine 4 که نسخه بعدی UDK (Unreal Development Kit) میباشد. این موتور بازیسازی یکی از جدیدترین موتورهای بازیسازی است که توسط اپیک گیمز (Epic Games) منتشر شده است. این کیت توسعه بازی به همراه مقدار بسیار زیادی از انتخابها برای انواع سیستمهای بازی از قبیل بازیهای پی سی ، موبایل و انواع کنسولهای بازی عرضه میشود. این موتور بازی سازی امکانات گرافیکی زیادی از قبیل نورپردازی پویا (dynamic lighting) و سامانه ذره (particle system) که میتواند هم زمان تا یک میلیون جزء گرافیکی را به طور همزمان را در یک صحنه کنترل کند را شامل میشود. این امکانات برای بسیاری از توسعه دهندههای بازیهای سه بعدی میتواند موهبتی بسیار بزرگ باشد.
این موتور بازی تفاوتهای بسیاری با نسل قبلی خود دارد. بطور مثال زبان اسکریپتنویسی UE4 به زبان C++ تغییر یافته است و محیط برنامه نویسی توصیفی آن از محیط کیسمت (Kismet) به محیط بلوپرینت (Blueprint) که محیطی کاربر پسندتر (user-friendly) است تغییر پیدا کرده است.
این موتور بازی سازی در زمینه قیمت که از حق استفاده ماهیانه ۱۹ دلار به ۵% حق انتشار زمانی که بازی منتشر شود تغییر کرده، که این هزینه نیز در صورتی پرداخت میشود که بازی در هر سه ماه مالی درآمدی بیشتر از ۳۰۰۰ دلار داشته باشد. این تغییر باعث شده برای بسیاری از توسعه دهندهها که به دنبال گسترش بازار خود هست این موتور بازی یک ابزار رایگان باشد. جدا از توسعه برای سیستمهای اندرویدی و آیاواس این ابزار امکان توسعه برای ویندوز و مکینتاش و ایکسباکس و پلی استیشن را نیز فراهم میکند. یکی دیگر از موارد شایان ذکر این است که این موتور بازی سازی امکاناتی را برای توسعه واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در اختیار کاربران خود قرار میدهد. توانایی و تطبیق پذیری این ابزار به شما این امکان را میدهد بازیهای با هر اندازه، برای سیستمهای متفاوت تولید کنید که این قابلیتها برای توسعه دهندگان موبایل بسیار مهم است.
یونیتی یک موتور توسعه شهودی میباشد که امکانات بسیاری زیادی را در طراحیهای دو بعدی و سه بعدی برای توسعه بازی در اختیار کاربرانش قرا میدهد. یونیتی بهترین موتور بازی سازی موبایل چند سکویی (cross-platform) میباشد. شما میتوانید به راحتی یک بازی را به سیستم عاملهای اندروید آیاواس و ویندوز موبایل ۸ و بلکبری انتقال دهید. یونیتی از ویژگیهای مثبت نرمافزارهای سه بعدی مثل تریدی مکس (۳ds Max) مایا (Maya) سافت ایمیج (Softimage)سینما فوردی (CINEMA 4D) و بلندر (Blender) پشتیبانی میکند. نسخه تازه انتشار یافتیه ۴٫۳ ، در توانایی گرافیک دو بعدی بومی این ابزار ، پشتیبانی از سایهها و فیزیک دو بعدی به قابلیتهای طراحی اضافه شده است.
با اینکه یونیتی دارای قابلیت ترکیب تمامی پرکاربردترین برنامههای سه بعدی را دارد، این موتور بازی سازی دارای محدودیتهای در زمینه تصحیح در محیط خود موتور به طور مجزا میباشد. به غیر از امکان تصحیح در اشکال ابتدایی هرگونه تصحیح و خلق اشیا گرافیکی باید در نرمافزار ثالث انجام پذیرد. با این حال، شما قادر خواهید بود خیلی از کتابخانههای پرکاربرد را خریداری کرده و به این موتور بازی سازی اضافه کنید. علاوه بر این ، با توجه به پشتیبانی از معماری جدید ۶۴ بیتی و WenGL ، یونیتی ۵ به یکی از بهترین گزینهها برای توسعه بازی برای موبایل تبدیل شدهاست.
یونیتی گزینههای بسیاری برای فروش موتور بازی سازی خود ارائه میدهد. نسخه پروفشنال(pro-version) با قیمت ۱۵۰۰ دلار عرضه میشود یا میتوان این نسخه را با پرداخت ماهیانه ۷۵ دلار برای هر دستگاه و پلتفرم توسعه اجاره کرد.
کورونا اسدیکا یک کیت توسعه چندسکویی دو بعدی میباشد که قابلیت توسعه بازی برای اندروید و آیاواس و اندروید تی وی و اپل تیوی را دارا میباشد. این کیت توسعه از زبان اسکریپت نویسی لوآ (Lua) که میان توسعه دهنگان بازی محبوب و یادگیری آسان است استفاده میکند. کورونا برای سیستم عامل مکینتاش و ویندوز در دسترس میباشد. این اسدیکا به همراه ۵۰۰ واسط برنامه نویسی (API) برای محدوده بسیار زیادی از کارکردها از گرافیک تا شبکه، عرضه میشود. با قابلیت آزمون بلادرنگ (real timing test) این کیت توسعه میتوان در آن واحد هم ایده پردازی کرد و کد نوشت و اجاره کرد.
یکی دیگر از مزایای کورونا برای توسعه بازیهای موبایلی قیمت آن است. پنل مجانی این کیت توسعه برنامه نویسان زیادی را به خود جذب کرده است در نتیجه گروههای پتیبانی زیادی برای کرونا درست شده است. با توجه به اینکه نسخهی پایه این نرم افزار به صورت رایگان عرضه میشود، نسخه تجاری آن دارای قیمت ۷۹ دلار برای حق اشتراک ماهانه است و یک نسخه دیگر با حق اشتراک ماهانه ۱۹۹ دلار عرضه میشود. نقطه ضعف این کیت توسعه این است که تنها برای توسعه بازیهای دو بعدی کاربرد دارد و هیچ قابلیتی برای توسعه سه بعدی و ویآر و ایآر ندارد. پس اگر قصد توسعه بازیهایی با کیفیت بالا را دارید این کیت توسعه برای شما دارای محدودیتهای زیادی است.
آمازون لمبریارد (lumberyard) برای توسعه بازیهای با کیفیت بالا در پلتفرمهای اندروید و آیاواس، ایکسباکس، پلیاستیشن ۴ ، پیسی استفاده میشود. این کیت توسعه بر اساس کیت توسعه کرایاینجین(CryEngine) (که توسط کریتک (CryTek) ایجاد شده است) توسعه داده شده است. چند سکویی(cross-platform) بودن این کیت توسعه به همراه ابزارهای بسیار زیاد، این موتور بازی سازی را به یکی از انتخابها برای توسعه بازیهایی با کیفیت بالا تبدیل کرده است. برخی از بهترین ویژگیهای آن شامل سورس کد کامل C++ و ویژگیهای بسیار زیاد موتور صدا سازی آئودوکینتیک (Audiokinetic) ، یک پارچگی ساده با ای دبیو اس کلود (AWS cloud) و تویچ ایپیآی (Twitch API) میباشد . بخش گرافیک این موتور بازی سازی با بسیاری از زمینهها ، کاراکترها و ابزارهای نوشتاری (authoring tools) تکمیل شده است که امکان ساختن تصاویر با کیفیت بالا را در محیطی سه بعدی با مقیاسهای گوناگون فراهم میکند.
تویچ (Twitch) یک بستر پخش زنده و چت کردن است که دارای ۱۰۰ میلیون کاربر ماهانه است. این بستر که بیشتر تمرکز خود را بر روی بازیهای کامپیوتری دارد تبدیل به یکی از مهمترین بسترها برای بازیهای موبایلی در زمینه بازاریابی شده است. بعد از تملک تویچ توسط آمازون و ادغام آن به صورت بومی در پلتفورم آمازون ، توسعه دهندگان میتوانند از امکانات ارتباطی تویچ شامل تویچ چت پلی (Twitch ChatPlay) ، تویچ مستراستیری (Twitch Metastream) و تویچ جویناین (TwitchJoinIn) در توسعه بازیهای خود استفاده کنند.
قیمت این موتور توسعه یکی از مهمترین مزایای رقابتی است. هیچ گونه پروانه و حق تالیف بر اساس میزان استفاده از بازی توسعه داده شده با این موتور بازی سازی احتیاج نیست. تنها هزینه این موتور بازی سازی زمانی هست که از فضای ابری ای دبیو اس (AWS Cloud) برای بازیهای آنلاین چند نفره استفاده شود ولی این هزینه شامل مزیت سرعت در انتقال و اجرا میشود.
همانطور که از نام این موتور بازی سازی پیداست کوکوستوایکس (Cocos2D-x) یک موتور بازی سازی دو بعدی برای اندروید و آی او اس و او اس ایکس (OS X) و لینوکس میباشد. کوکوستوایکس متن باز میباشد که با مقدار زیادی مستندات با جزئیات زیاد و جوامع پشتیبان همراه میشود. این موتور بازی سازی منابع سخت افزاری را در بهترین حالت مدیریت میکند که امکان توسعه و تولید بازیهای موبایلی را در سایز ۱٫۵ مگابایت میدهد. این موتور از اوپنجیال (OpenGL) برای رندر گرفتن تصاویر دو بعدی استفاده میکند.
این پلتفورم در طول چند سال گذشته تکامل چشمگیری داشته است و به یکی از موتورهایی تبدیل شده که توسعه دهندگان در سطح جهان تمایل به استفاده از آن دارند. تعدادی از محبوبترین بازیسازان موبایلی دنیا از کوکوستوایکس استفاده میکند که از سرشناسترین آنها میتوان به Badland, Clash of Kings, Hardest Game Ever 2, Contra: Evolution etc اشاره کرد. متن باز بودن و وجود کتابخانههای بسیار این موتور بازیسازی را به یک رقیب جدی برای دیگر موتورهای بازی سازی تبدیل کرده است. اگر چه این موتور بسیار موثر و کارا است ولی در توسعه بازیهای سه بعدی محدودیتهای بسیاری دارد. جدا از این محدودیتها، کوکوستوایکس یک موتور بسیار عالی در زمینه توسعه بازیها با سایز کوچک و متوسط میباشد.